Materialenselectie

Pascal Belling, Flora Bolter & Peter Dankmeijer, Dubbel Divers. Routeplanner voor het omgaan met seksuele diversiteit en cultuurverschillen in onderwijs en hulpverlening. Amsterdam, 2004.

Doelgroepen docAtlas; 13-14 jaar, 15-16 jaar, 17-18 jaar  

Vindplaats Antwerpen: WBE 5.3.6

Deze map biedt werkvormen en handleidingen om als docent of leerlingenbegeleider om te gaan met coming out en identiteit, seksuele diversiteit en leefstijlen van leerlingen. Deze map met negen routeplanners is een must read voor personen werkzaam in het onderwijs. De tips voor het instellingsbeleid (p. 23) en de interessante websites (p. 37) zijn heel concreet en bruikbaar.

Marc van Bijsterveldt (red.), Receptenboek homoseksualiteit in het onderwijs. Amsterdam, 2005. 

De arbeidsomstandigheden voor lesbische, biseksuele en homoseksuele docenten is nog steeds niet optimaal. Daarom is er nood aan voorlichting. Naast specifieke voorlichting, binnen maatschappijleer, gedragswetenschappen of seksuele vorming, kunnen docenten ook op een spontane en vanzelfsprekende manier aandacht besteden aan homoseksualiteit zonder dat dit iets aparts wordt (p. 15). Terloopse aandacht wordt sterk aanbevolen (p.71). Ze bevelen daarbij aan dat het ondersteunen van homoseksuele gevoelens bij leerlingen niet volledig toebedeeld kan worden aan homo- of lesbische docenten op school. Hoewel het kan overkomen als een vorm van waardering, is het ook een extra belasting voor hen. Bovendien kan het ertoe leiden dat niet alleen de klus, maar ook de verantwoordelijkheid namens de school voor homo- en lesbische scholieren te veel bij één persoon terechtkomt (p.18). Het receptenboek biedt ook enkele interessante tips met betrekking tot het gebruik van gender-neutrale uitdrukkingen (p.54).

Sharon Polak & Judith Zijlstra, Help! Een homo in de klas: tips voor het organiseren van een dialoog over homoseksualiteit naar aanleiding van de documentaire 'Help! een homo in de klas'. Zaltbommel, 2010. Doelgroepen docAtlas: Volwassenen, 15-16 jaar, 17-18 jaar. Vindplaats Antwerpen: WEL 3.2 

Dit mapje biedt meer uitleg over de documentaire 'Help! Een homo in de klas', waarin filmmaakster Doesjka van Hoogdalem voorlichters volgt die het onderwerp homoseksualiteit bespreekbaar proberen te maken. De publicatie toont hoe je deze docu kan gebruiken om een dialoog te organiseren. De documentaire is wel wat verouderd: "De documentaire geeft een goed beeld van hoe jongeren in 2010 denken over homoseksualiteit" (p. 3).

Peter van Maaren, Mijn meester is een homo. Amsterdam, 2004.

'Mijn meester is een homo' is interessant om als achtergrondverhaal te lezen. Het is een mooie, emotionele, uiterst persoonlijke getuigenis van de ervaringen van de auteur als homoseksuele leerkracht in het secundair onderwijs: een bijkomende getuigenis, ter inspiratie of ondersteuning van de eigen lespraktijk. Het boek toont treffend hoe Peter van Maaren tegen de verdrukking in voor zijn eigen geaardheid uitkomt in klassen met moeilijke leerlingen. Hij bespreekt de mooie maar ook de minder mooie aspecten die hij ervaarde tijdens het lesgeven. Zijn openheid en humor maken hem populair bij de leerlingen. Zijn collega's hebben vaak meer moeite met hem. Nieuwe problemen ontstaan als de samenstelling van de klas verandert en hij vooral moslims les moet geven. Ondanks adviezen om er niet meer voor uit te komen, blijft Van Maaren dit doen, aanvankelijk met succes, maar zijn niet aflatende inzet eist zijn tol. Omdat dit boek over een persoonlijk relaas verhaalt, kunnen we het niet rekenen tot of beschouwen als wetenschappelijke lectuur, laat staan als representatieve casus. 

Marinus Schouten & Peter Dankmeijer, De roze draad in veiligheid op school. Seksuele diversiteit in een brede aanpak van omgangsvormen: een handreiking voor schoolleiders. Amsterdam, 2008. Vindplaats Antwerpen: ro 3 

Dit boek maakt de nuance dat ook docenten onder de aandacht moeten komen: "Sociale uitsluiting van homoseksuele, lesbische, biseksuele, transgender of niet 'typische' heteroseksuele jongeren, vormt soms een probleem. Maar ook personeelsleden zijn hier soms het slachtoffer van" (p. 7). 

Het feit dat leerkrachten open moeten zijn over hun geaardheid in de klas, wordt in vraag gesteld: Vaak is het 'vanzelfsprekend' dat heteroseksuele docenten spreken over vakanties en huwelijk, terwijl het soms provocerend wordt gevonden als homoseksuele collega's datzelfde doen over situaties die hun seksuele oriëntatie raken (p. 18). 

Anke Visser & Anniek Verhagen, Gewoon homo in het voortgezet onderwijs: een veilige school voor iedereen! Utrecht, 2013. 

In het zogenaamde roze boekje komen opnieuw algemene regels en richtlijnen naar voren die inmiddels vanzelfsprekend zouden moeten zijn.

Men pleit voor zichtbaarheid en het installeren van een drijvende "motor" voor seksuele diversiteit in scholen: een leerkracht die het effectieve beleid coördineert. Er wordt verder terecht de vraag gesteld: Wil elke homoseksuele persoon wel een voorbeeldfunctie? Ze wijzen hierbij op het "Fijn dan kun jij als homo..."-principe als valkuil in het diversiteitsprincipe van scholen (p. 13). Het feit dat de homoseksuele leerkracht vaak wordt ingeschakeld en dus geïnstrumentaliseerd om jongeren die problemen ervaren met hun geaardheid en/of seksuele of gender- identiteit verder te begeleiden Receptenboek, homoseksualiteit in het onderwijsof helpen.

Verder wordt er verwezen naar een docentenhandleiding van de GSA (Gay-Straight Alliance): www.gaystraightalliance.nl. 

Corinna Gekeler, Enabling Safety Lesbigay Teachers. Amsterdam, 2005.

Bijsluiter met informatie over het onderzoek waarover de educatieve map "Receptenboek homoseksualiteit in het onderwijs" gebaseerd is. Dit boekje gaat over een internationaal onderzoek en samenwerkingsverband tussen verschillende Europese landen en het daarbij behorende congres dat werd georganiseerd in thema van homoseksualiteit op school. Het onderzoek dateert uit 2005 dus is ondertussen wellicht al wat gedateerd maar dat neemt niet weg dat er interessante bevindingen instaan over het streven naar een veiliger schoolklimaat voor zowel homoseksuele leerlingen als docenten. Er worden bevindingen aangehaald uit onderzoek en er wordt bericht over de positieve effecten van workshops/training sessions/peer-discussions die leerkrachten leren om beter om te gaan met diversiteit.